یکی از دغدغه‌های اصلی والدین تنها گذاشتن فرزندان در خانه است. در حالی که جدا شدن فرزندان از والدین و تنها ماندن در خانه برای مدت کوتاه، موضوعی است که بارها و بارها رخ می‌دهد، ولی سوالی که مطرح می‌شود تنها گذاشتن کودک در خانه درست است یا غلط؟ از این رو در این مقاله از مهدکودک نارسیس، به موضوع اثرات منفی تنهایی برای کودکانی که به مهدکودک نمی‌روند می‌پردازیم:
یکی از مهمترین و بارزترین مشکلات تنها گذاشتن کودک احتمال آسیب جسمی او است. بسیاری از کودکان به دلیل کنجکاوی بیش از حد در غیاب والدین در معرض خطر رفتارهایی مانند بازی با آتش، استفاده از وسایل برقی و پرت شدن از بلندی مثل صندلی هستند. در برخی موارد دیده شده است شدت آسیب‌دیدگی به قدری بالا بوده است که کودک جان خود را از دست داده است. علاوه بر این، تنها گذاشتن کودک در خانه به طور جدی بر سلامت روانی او تأثیر منفی می‌گذارد. کودکی که از تنها ماندن می‌ترسد و در خانه تنها می‌ماند، تجربیات تلخ و جبران‌ناپذیری را تجربه می‌کند که او را آسیب‌پذیر می‌کند.
تنها گذاشتن کودکان در خانه برای مدت طولانی می‌تواند عواقبی داشته باشد، گاهی ممکن است والدین مجبور شوند که فرزندان خود را تنها بگذارند، با اینکه معمولاً تنها گذاشتن کودک در خانه توصیه نمی‌شود. بهتر است کودک را در مهدکودک خوب، یا کلاس‌های آموزشی و تفریحی، و غیره، نگهداری شود. این وضعیت به ندرت برای خانواده‌ها پیش می‌آید، واقعیت این است که تنها ماندن در خانه می‌تواند آسیب‌های جسمی و روحی زیادی به کودکان وارد کند. اگر کودک به مهدکودک نمی رود و علاقه‌ای به آن ندارد اینجا را بخوانید.
برای مادرانی که شاغل هستند
برای بسیاری از مادرانی که شاغل هستند، اغلب اتفاق می‌افتد که مجبور می‌شوند فرزندان خود را در منزل تنها بگذارند. با این حال، تنها گذاشتن فرزندتان در خانه را به عنوان آخرین راه‌حل در نظر بگیرید. اگر کودک در سنین مدرسه باشد قطعا می‌تواند از خود مراقبت کند و به آسانی خود را سرگرم کند، اما کودک کم سن و سال به دلیل شرایط جسمی و روانی خود نیاز به مراقبت ویژه دارد و نباید در این مورد سهل‌انگاری کرد.
چرا تنها گذاشتن کودکان در خانه برای مدت زمان طولانی کار درستی نیست؟
امروزه با کاهش تعداد اعضای خانواده‌ها در آپارتمان‌ها از یک سو و سردی روابط بین همسایه‌ها از سوی دیگر، برخی از والدین به دلایل مختلف از جمله مشغله کاری و یا دلایل دیگر مجبورند فرزندان خود را در خانه تنها بگذارند. هزینه‌های بالای زندگی، باعث شده است که زنان و مردان تا دیروقت کار کنند. والدینی که دارای شغل هستند، به ویژه برای آنهایی که اقوام و خانواده آنها در فاصله دور زندگی می‌کنند، در خصوص نگهداری فرزند کوچک خود نگرانی دارند. مهد کودک خوب و معتبر اولین راه‌حلی است که بسیاری از مادران انتخاب می‌کنند.
با توجه به اهمیت پیشرفت اقتصادی زنان و حضور اجتماعی آنان در عرصه‌های مختلف، چگونه باید برای تنها گذاشتن کودکان برنامه‌ریزی کرد؟ دکتر محسن اصغری، روانشناس کودک و نوجوان و استاد دانشگاه فردوسی مشهد معتقد است تنها ماندن کودک در خانه آسیب‌های جبران‌ناپذیری در آینده خواهد داشت. او می‌گوید: «اگر تصور کنیم چند ساعتی را در خانه به عنوان یک کودک تنها هستیم، قطعا پس از آن دیگر نمی‌توانیم تصور چنین وضعیتی را ادامه دهیم.
آیا تنها گذاشتن کودکان در خانه اشکالی ندارد؟
همیشه بهتر است به این فکر کنید که تنها گذاشتن بچه‌ها در خانه، به عنوان آخرین راه‌حل باشد. با این حال، متخصصان عموماً معتقدند در برخی موارد می‌توان تنها کودکان را در سنین ۱۰ تا ۱۲ سالگی در خانه تنها گذاشت. مهم است که در نظر داشته باشید که تنها گذاشتن کودک در این سن تنها در صورتی اشکالی ندارد که از سلامت روحی و جسمی آنها اطمینان داشته باشید. اما تنها گذاشتن کودکان زیر ۱۰ سال در خانه به هیچ وجه توصیه نمی‌شود؛ چنین موضوعی می‌تواند به آنها، آسیب‌های روحی و جسمی جبران ناپذیری وارد کند.
۵ کاری که قبل از تنها گذاشتن کودک در خانه باید انجام دهید
کیفیت رابطه مهمتر است
اولین چیزی که هنگام تنها گذاشتن فرزندتان در خانه باید به خاطر داشته باشید این است که کیفیت رابطه شما با فرزندتان مهمتر از مدت زمانی است که با هم می‌گذرانید. مثلا مادرانی که همیشه غمگین و در خانه هستند نه تنها با فرزندشان رابطه خوبی ندارند بلکه به او آسیب می‌رسانند. از این رو سعی کنید با بالا بردن کیفیت رابطه کودک با خود، رنج و سختی تنهایی را برای او آسان کنید.
کودک خود را برای این موقعیت آماده کنید
اول از همه، مطمئن شوید که خانه قفل است، شماره تماس خود را به کودک خود دهید تا در صورت لزوم بتوانند با شما تماس بگیرند یا در موقعیت‌های اضطراری، از یک همسایه مورد اعتماد کمک بخواهند و بهتر است شماره پلیس و آتش نشانی را در اختیار داشته باشند.
اضطراب جدایی در کودکان را درک کنید
آیا تا به حال وقتی از کسی که در کنارش احساس آرامش می‌کنید، دور هستید احساس اضطراب می‌کنید؟ برای برخی از کودکان، تنها ماندن در خانه می‌تواند مشکل بزرگی باشد. گاهی والدینی که فرزندی وابسته دارند و از تنها ماندن برای مدت کوتاهی می‌ترسند، تصمیم می‌گیرند با عادت دادن به تنهایی به آنها یاد بدهند که روی پای خود بایستند و نترسند؛ چنین والدینی معتقدند که تنها ماندن در خانه برای بار اول، کودک را می ترساند و کودک به تدریج به چنین وضعیتی عادت می‌کند. اما در واقعیت، در مواردی که کودک از اضطراب جدایی رنج می‌برد، چنین تصمیمی می‌تواند به شدت به او آسیب برساند و وضعیت را بدتر کند. ممکن است کودک به اختلال اضطراب جدایی مبتلا نباشد، اما تشخیص داشتن علائم یا نشانه‌های آن نیاز به توجه تخصصی و مراقبت‌های بالینی دارد و در چنین مواردی برای اعمال درمان مناسب، مشاوره با متخصص ضروری است. اگر کودک تحمل جدایی از مادر را ندارد و نمی‌تواند بدون مادرش دوام بیاورد، خواندن مقاله وابستگی کودک به مادر را از دست ندهید.
علائم اضطراب جدایی
علائمی که برای تشخیص اضطراب جدایی در کودکان استفاده می‌شود به شرح زیر است:
- اضطراب بیش از حد در مورد ترک خانه یا افرادی که کودک به آنها وابسته است
- غم و اندوه بیش از حد
- مقاومت یا امتناع از رفتن به مدرسه یا جاهای دیگر به دلیل ترس از جدایی
- مقاومت مداوم و بیش از حد در برابر تنها ماندن
- مقاومت مداوم و بیش از حد در هنگام جدایی از خانه و افرادی که کودک به آنها وابسته است
- مقاومت یا ترس از خوابیدن بدون حضور افرادی که کودک به آنها وابسته است
- کابوس‌های مکرر در مورد جدایی
- شکایات مکرر از علائم فیزیکی مانند سردرد، درد قفسه سینه، و حالت تهوع زمانی که جدایی از یک فرد دلبستگی قابل توجه (معمولاً مادر) رخ می‌دهد یا پیش بینی می‌شود. این علائم معمولاً قبل از ۱۸ سالگی ظاهر می‌شوند و معمولاً حداقل برای یک هفته ادامه دارند. گاهی شدت علائم به حدی است که عملکرد روزانه کودک مانند رفتن به مدرسه و بازی با همسالان تحت تاثیر قرار می‌گیرد. لازم نیست کودک همه این علائم را نشان دهد. در صورت مشاهده تعداد کمی از آنها، توصیه می‌شود با یک متخصص مشورت کنید.
به کودک خود بیاموزید چگونه با افراد غریبه برخورد کند
به کودک خود بیاموزید که چگونه تلفن و یا آیفون منزل را پاسخ دهد و یا رفتار کند بدون اینکه نشان دهد که تنهاست. حتما به کودک خود یاد دهید که در طول گفتگو با افراد غریبه پشت تلفن و یا درب خانه نشان ندهند که در خانه تنها هستند.
برای فعالیت‌های روزانه برنامه ریزی کنید
یک سری کارها را هماهنگ کنید تا به فرزندتان بسپارید، مانند ظرف شستن و تمیز کردن خانه. با این کار نه تنها اعتماد‌به‌نفس و احساس مسئولیت را در آنها تقویت می‌کنید، بلکه آنها را سرگرم می‌کنید.
علاوه بر این، حتما یک جعبه کمک‌های اولیه در دسترس کودک خود داشته باشید و طرز کار با آن را به کودک خود بیاموزید. . به آنها کمک کنید تا بین یک وضعیت اضطراری واقعی و یک مسئله جزئی که خودشان می‌توانند از پس آن برآیند تمایز قائل شوند. اگر به دنبال کسب اطلاعات بیشتر درباره خرید بهترین اسباب‌بازی برای کودک خود هستید، این مقاله را بخوانید.
درباره نحوه گذراندن روز با فرزندتان صحبت کنید
سعی کنید با اختصاص دادن زمان مشخص ارتباط خود را با کودک تقویت کنید و از این طریق متوجه شوید که در طول روز چه احساسات و حالاتی را تجربه می‌کند. با درک وضعیت کودک می‌توانید زودتر اتفاقات را پیش‌بینی کنید و از بروز خیلی از حوادث جلوگیری کنید.
فراموش نکنید که کودک شما برای ارتباط با دیگران به بازی، سفر و تفریح نیاز دارد. می‌توانید فعالیت‌ها را با هم برنامه‌ریزی کنید. تمام وقت خود را صرف کار نکنید، درست است که امنیت مالی مهم است، اما فرزندتان از نظر عاطفی به شما نیاز دارد. در مورد احساسات و مشکلات خود صحبت کنید و اجازه دهید آنها احساسات خود را با شما در میان بگذارند. به عنوان مثال، پس از شام، زمان خاصی را تعیین کنید و با دقت به آنها گوش دهید. ویژگی‌های مثبت آنها را تشویق کنید.
کودکانی که رابطه خوبی با مادر خود دارند احساس امنیت بیشتری می‌کنند و از روحیه بهتری برخوردار هستند.
نتیجه‌گیری
برای بسیاری از خانواده‌ها اتفاق می‌افتد در موقعیتی قرار بگیرند که ناچار شوند فرزند خود را برای مدتی در خانه تنها بگذارند. البته، تنها گذاشتن کودک در خانه راه حلی است که معمولا توصیه نمی‌شود. تنها گذاشتن کودک در خانه می‌تواند عواقب مختلفی داشته باشد که به شرایط خانواده، سن کودک، مدت تنها بودن، و تدابیر ایمنی مرتبط با محیط خانه بستگی دارد. در این مقاله در مورد این عواقب صحبت کردیم و راهکارهایی برای پیشگیری از آنها را گفتیم.
