داشتن تمرکز بالا، یکی از مهارت‌های اساسی است که به کودکان کمک می‌کند تا در تحصیل و زندگی روزمره خود پیشرفت کنند. توانایی تمرکز به کودکان کمک می‌کند تا بهترین نتایج را در یادگیری، حل مسائل، و انجام وظایف خود بدست آورند. در این مقاله از وب‌سایت مهدکودک نارسیس، به موضوع افزایش تمرکز کودکان از طریق بازی کردن پرداختیم:
تمرکز کودک از دو عنصر اساسی “توجه” و “پایداری” تشکیل شده است، توجه به قابلیت کودک برای تمرکز بر روی یک فعالیت خاص اشاره دارد، درحالی‌که پایداری به مدت زمانی اشاره دارد که کودک می‌تواند بر روی یک فعالیت خاص تمرکز کند.
توانایی تمرکز کردن در کودکان در طول سنین مختلف تغییر می‌کند. در سنین پایین، کودکان برای مدت زمان کوتاهی می‌توانند بر روی کار تمرکز کنند و به راحتی با شنیدن یک صدا یا محیط شلوغ به حواس‌پرتی دچار می‌شوند. با گذشت زمان و با رشد کودک، مدت زمان تمرکز در آن ها افزایش می‌یابد.
با اینکه عوامل مختلفی در شکل‌گیری تمرکز کودک تأثیر دارند و مواردی مثل سطح انرژی و سطح استرس کودک یا محیط آموزشی، را نباید ندیده گرفت. افزایش تمرکز در کودکان اهمیت زیادی دارد. این مهارت به آنها در یادگیری، حل مسائل، و فعالیت‌های اجتماعی کمک می‌کند. همچنین، افزایش تمرکز در کودکان می‌تواند بهبود عملکرد تحصیلی، حافظه، و مهارت‌های ارتباطی آنها را به همراه داشته باشد. در ادامه بهترین روش برای افزایش تمرکز کودکان یا همان بازی کردن بیشتر توضیح دادیم:
تاثیر بازی کردن بر روی افزایش تمرکز کودکان
بازی کردن بر روی بهبود تمرکز کودکان تأثیرات متنوعی دارد. بازی‌ها، به ویژه بازیهای آموزشی و حرکتی، می‌توانند به بهبود تمرکز و توجه کودکان کمک کنند و نقش مهمی در رشد و پرورش آنها دارد. بازی‌ها، علاوه بر اینکه فضای آموزشی فراهم می‌کنند، محیط مناسبی برای تقویت قابلیت‌های فکری و ذهنی کودک فراهم می‌آورند. در حین بازی، کودکان با چالش‌های مختلف روبرو شده و حل مسئله، تصمیم‌گیری و تمرکز را یاد می‌گیرند.
انواع بازی های افزایش تمرکز در کودک
به طور کلی بازی های کودک به دو گروه “بازی های ویدیویی” و “بازی های فیزیکی” دسته‌بندی می‌شوند.
در یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۳، تأثیر بازیهای ویدئویی بر تمرکز کودکان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داده است که بازیهای ویدئویی دارای محتوای آموزشی، بر روی بهبود تمرکز و توجه کودکان تاثیر مثبت داشتند. این نتایج نشان می‌دهد که بازیهای آموزشی می‌توانند به عنوان یک ابزار مؤثر برای افزایش تمرکز در کودکان استفاده شوند.
علاوه بر بازیهای ویدئویی، بازیهای فیزیکی نیز نقش مهمی در افزایش تمرکز کودکان دارند. بازی‌هایی مانند پریدن از روی لبه‌ها، پرتاب توپ یا پریدن از روی موانع، که به تحرک کودک نیاز دارد، بر روی بهبود تمرکز کودکان تاثیر مثبت داشته باشند.
در یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۷، تأثیر بازیهای رایانه‌ای بر میزان تمرکز کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی بررسی شد. نتایج نشان داده است که بازیهای رایانه‌ای آموزشی بر روی بهبود تمرکز و عملکرد ذهنی این کودکان اثر مثبتی داشته است.
با این حال، نباید از تاثیرات منفی بازی های ویدیویی غافل شد، به عنوان مثال، استفاده زیاد از بازیهای ویدئویی قاقد محتوای آموزشی و بدون نظارت والدین ممکن است به جای بهبود تمرکز، منجر به کاهش توجه و تمرکز کودک می‌شود. همچنین، استفاده افراطی از بازیهای رایانه‌ای ممکن است منجر به کاهش فعالیت‌های جسمانی و تحرک کودک می‌شود که این مسئله مشکلات سلامت جسمانی کودکان را به همراه دارد. در ادامه به بهترین بازیهای فیزیکی برای افزایش تمرکز کودک اشاره می‌شود:
بهبود تمرکز کودکان با رنگ‌آمیزی:
یکی از روش‌های مؤثر برای بهبود تمرکز کودکان، استفاده از رنگ‌آمیزی است. رنگ‌آمیزی علاوه بر سرگرم کردن کودکان، به آنها کمک می‌کند تا تمرکز و توجه خود را بهبود دهند. در طول فعالیت رنگ‌آمیزی، کودکان باید به صورت همزمان به جزئیات کوچک و الگوهای پیچیده توجه کنند و رنگ‌ها را با دقت انتخاب کنند. این فعالیت می‌تواند به کودکان کمک کند تا بر روی یک وظیفه خاص متمرکز شوند و از پرت شدن حواس جلوگیری کنند.
به طور کلی، رنگ‌آمیزی به عنوان یک فعالیت آرامش‌بخش شناخته شده است. زمانی که کودکان درگیر فعالیت رنگ‌آمیزی هستند، سطح استرس و نگرانی آنها کاهش می‌یابد و آرامش را تجربه می‌کنند. این وضعیت ذهنی منجر به افزایش تمرکز و توجه آنها می‌شود.
برخلاف بسیاری از فعالیت‌های ساده، رنگ‌آمیزی نیاز به تمرکز بالایی دارد. برای رسیدن به نتایج بهینه، کودکان باید به صورت مداوم و به طور کامل بر روی فعالیت رنگ‌آمیزی خود تمرکز کنند. این تمرکز بر روی جزئیات کوچک و بکارگیری رنگ‌های مناسب، مهارت‌های تصمیم‌گیری و تفکر منطقی کودکان را بهبود می‌بخشد.
در بسیاری از مدارس و مراکز آموزشی، فعالیت‌های رنگ‌آمیزی به عنوان یک فعالیت آموزشی و سرگرم‌کننده در برنامه درسی قرار داده شده است. این فعالیت‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا در حین یادگیری و تحصیل، تمرکز خود را حفظ کنند و با استفاده از رنگ‌آمیزی، مفاهیم و مطالب درسی را بهتر درک کنند.
بهبود تمرکز کودکان با بازی پازل:
پازل‌ها یکی از ابزارهای آموزشی که به طور خاص برای تقویت تمرکز و توجه کودکان طراحی شده‌اند. برای حل پازل مهارت‌های حل مسئله لازم است. کودکان باید قطعات پازل را به صورت منطقی و با توجه به الگوها و شکل‌ها در کنار هم بچینند.
به طور کلی حل پازل‌ها نیازمند استفاده از مهارت‌های شناختی مانند توجه، حافظه و تفکر است. این فعالیت باعث ارتقاء مهارت‌های شناختی کودکان می‌شود و تمرکز آنها را بهبود می‌بخشد.
بهبود تمرکز کودکان با بازی سودوکو:
سودوکو یک بازی منطقی است که برای افزایش تمرکز و حل مسائل مناسب است. در این بازی، کودکان باید یک جدول ۹x۹ را با عدادهای ۱ تا ۹ پر کنند، به طوری که هر عدد فقط یک بار در هر سطر، ستون و بلوک ۳x۳ تکرار شود. سودوکو به کودکان کمک می‌کند تا منطق و استدلال خود را تقویت کنند و روش‌های حل مسئله را بیاموزند.
حل سودوکو ممکن است به عنوان یک فعالیت آرامش‌بخش برای کودکان عمل کند. این بازی معمولاً به صورت فردی انجام می‌شود و ممکن است به کودکان کمک کند تا استرس روزمره خود را فراموش کنند و ذهن خود را درگیر حل مسئله کنند.
بهتر است باتوجه به سن کودک سطح بازی را تعیین کنید، برای شروع، بهتر است با سطح آسان شروع کنید. این به کودکان کمک می‌کند تا با قوانین بازی آشنا شوند و راه حل‌های ساده را به سادگی پیدا کنند.
افزایش تمرکز کودکان با جنگل حروف:
جنگل حروف یک بازی آموزش الفبا و خواندن است. در این بازی، کودکان باید حروف را درست مرتب کرده و کلمات را بسازند. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا تمرکز خود را بر روی حروف و کلمات متمرکز کنند و مهارت خواندن و نوشتن خود را بهبود بخشند.
افزایش تمرکز کودکان با بازی شطرنج:
بازی شطرنج یکی از بازیهای استراتژیک و ذهنی است که می‌تواند بهبود تمرکز کودکان را تسهیل کند. این بازی، نه تنها یک سرگرمی‌است، بلکه مهارت‌های مختلف را در کودکان تقویت می‌کند و به آنها کمک می‌کند تا در حل مسائل پیچیده و انعطاف پذیر شوند.
برای رسیدن به نتایج مطلوب در بازی شطرنج، کودکان باید حالت‌های مختلف را در ذهن خود تصور کنند و حفظ کنند. این فعالیت‌ها باعث تقویت حافظه کودکان می‌شود و تمرکز آنها را بهبود می‌بخشد.
همچنین نیازمند تمرکز بالا و توجه به جزئیات است. کودکان باید به صورت همزمان روی چندین عنصر تمرکز کنند، از جمله حرکات قطعات، حالت مهره‌ها و استراتژی‌های مختلف. این فعالیت‌ها باعث تقویت توانایی تمرکز کودکان می‌شود و آنها را در مسائل دیگر نیز موفق‌تر می‌کند.
بهبود تمرکز کودکان با بازی تشخیص تفاوتها از طریق مقایسه‌ی تصاویر:
بهبود تمرکز کودکان می‌تواند با استفاده از بازیهای تشخیص تفاوتها با مقایسه تصاویر انجام شود. این نوع بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا توجه و تمرکز خود را بهبود بخشند و مهارت‌های شناختی خود را تقویت کنند.
بازیهای تشخیص تفاوتها با مقایسه تصاویر، شامل دو تصویر است که در ظاهر به یکدیگر شباهت دارند، اما در واقع دارای تفاوت‌های جزئی هستند. کودکان باید این تفاوتها را پیدا کرده و آنها را مشخص کنند. این فعالیت به کودکان کمک می‌کند تا دقت و تمرکز خود را بالا ببرند و به صورت جزئیات به مسائل نگریسته و آنها را حل کنند.
این نوع بازی می‌توانند در چندین جنبه به بهبود تمرکز کودکان کمک کنند، اولاً، این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا توجه خود را به یک موضوع خاص متمرکز کنند و تفاوت‌های جزئی را شناسایی کنند و به کودکان اجازه می‌دهند تا الگوهای پنهان در تصاویر را شناسایی کرده و آنها را با یکدیگر مقایسه کنند. این فعالیت باعث تقویت مهارت‌های شناختی مانند تشخیص الگو، تفکر منطقی و حل مسئله می‌شود.
بازیهای تشخیص تفاوتها با مقایسه تصاویر به کودکان کمک می‌کنند تا حافظه و تمرکز طولانی‌مدت خود را تقویت کنند. این بازی‌ها نیازمند حفظ جزئیات و تفاوت‌های کوچک در تصاویر هستند و باعث می‌شوند کودکان بتوانند به صورت طولانی‌مدت تمرکز خود را حفظ کنند و از حافظه خود استفاده کنند.
نتیجه‌‍‌گیری
بازی های افزایش تمرکز به کودکان کمک می‌کنند تا تمرکز و توجه خود را بهبود بخشند و حافظه خود را تقویت کنند. این بازی‌هایی که در این مقاله نام برده شدند فقط چند نمونه از بهترین بازی های افزایش تمرکز کودکان هستند. همچنین، با توجه به سلیقه و علاقه کودک، ممکن است بازیهای دیگری نیز برای افزایش تمرکز مناسب باشند. اگر کودک به اختلالات روانی دچار نباشد با تمرین منظم و استفاده از راهکارهای مناسب، می‌توان تمرکز او را بهتر کرد.
