مرحله یک سالگی کودک، از مهم‌ترین دوره‌های رشد و توسعه کودکان است. در این دوره، کودکان با سرعت فراوانی تغییراتی در حوزه‌های مختلف تجربه می‌کنند. بنابراین، پرورش کودک یک ساله نیازمند اطلاعات و آگاهی به‌روز و دقیق است. در این مقاله از مهدکودک نارسیس، به موضوع راهکارهای بهتر برای پرورش کودکان در سن یک سالگی در همین راستا پرداختیم:
پرورش کودک یک ساله
پرورش و مراقبت از یک کودک یک ساله برای والدینی که به خصوص فرزند جدید خود را به دنیا آورده‌اند، چالش‌های زیادی را با خود به همراه دارد. در این فاز از رشد و پرورش، کودک در سال‌های اولیه زندگی خود، به شدت تحت‌تاثیر محیط اطراف خود است، از این رو مراقبت و پرورش صحیح از کودک توسط والدین برای داشتن سلامت روانی و جسمی آینده آنها تأکید می‌شود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین جنبه‌های پرورش کودک یک ساله می‌پردازیم:
در این مرحله از زندگی، کودک گر چه در اواخر یک سالگی شروع به گفتن کلمات تک هجایی می‌کند، به محیط اطراف خود واکنش نشان می‌دهد و حتی راه رفتن را یاد می‌گیرد.
یکی از جنبه‌های مهم در این فاز، تغذیه سالم و خواب راحت کودک است. این سن، زمانی است که کودکان معمولاً به غذاهای جامد عادت می‌کنند و بنابراین، والدین می‌بایست غذاهای سالم و خوشمزه را برای کودک خود تهیه کنند. از میوه‌ها و سبزیجات تا گوشت و ماهی، همه این مواد‌غذایی حاوی تمامی غذاهای مورد نیاز برای رشد سالم کودک می‌باشند. از سوی دیگر توجه به وضعیت خواب کودک عامل مهمی در رشد او محسوب می‌شود.
معرفی مرحله یک سالگی کودک
سال اول زندگی کودک یک دوره حیاتی رشد و تکامل سریع او به شمار می‌رود، به عبارت دیگر در این مرحله کودک کاملاً وابسته به کاوشگر کنجکاو و متحرک تبدیل می‌شود. در زیر یک نمای کلی از نقاط عطف و دستاوردهای مهم در این مرحله از زندگی کودک گفته شده است:
رشد فیزیکی
در طول سال اول، کودک رشد فیزیکی قابل توجهی را تجربه می‌کند. وزن نوزاد در هنگام تولد به طور معمول حدود ۳ کیلوگرم است، اما در پایان سال اول، وزن او به چیزی حدود ۹ تا ۱۰ کیلوگرم می‌رسد. نوزادان در ماه‌های اولیه یاد می‌گیرند وزن سر خود را نگه دارند و بعد از آن بدون تکیه‌گاه می‌نشینند، می‌خزند و در نهایت خود را بالا می‌کشند تا بایستند. در پایان این مرحله، اکثر نوزادان اولین قدم‌های خود را برمی‌دارند.
رشد شناختی
رشد شناختی یک کودک یک ساله قابل توجه است. در طول این مرحله، نوزادان اشیای پنهان را کشف می‌کنند، به این معنی که می‌فهمند زمانی که یک شی حتی زمانی که از دید او خارج باشد، وجود دارد. آنها همچنین شروع به تقلید کارها و صداها می‌کنند، اگر نام خود را بشنوند پاسخ می‌دهند، چهره‌های آشنا را می‌شناسند، و به محیط اطراف خود توجه می‌کنند. علاوه بر این، آنها مهارت‌های حل مسئله اولیه از خود نشان می‌دهند، به گونه‌ای که اگر کسی اسباب‌بازی آن ها زیر بالش و یا پتو پنهان کند، می‌داند با کمی زیر و رو کردن آنها شیء خود را پیدا می‌کند.
رشد مهارت کلامی و زبان
کودک در سال اول به شدت از نظر مهارت کلامی و زبانی پیشرفت می‌کند. در ابتدا، نوزادان از طریق گریه با دنیای اطراف خود ارتباط برقرار می‌کنند و منظور خود را بیان می‌کنند، اما با گذشت زمان، به جای گریه کردن، آواها و صداهای ساده و صامتی تولید می‌کنند. در پایان سال اول، اکثر کودکان می‌توانند کلماتی مانند “ماما” یا “بابا” به زبان بیاورند و دستورات یا درخواست‌های ساده را بیان کنند. علاوه بر این، آنها می‌توانند ژست‌هایی مانند خداحافظی و اشاره به اشیاء مورد علاقه را از خود بروز دهند.
رشد اجتماعی و عاطفی
نوزادان در اولین سال زندگی خود تغییرات اجتماعی و عاطفی قابل‌توجهی را تجربه می‌کنند. آنها مادر خود را می‌شناسند و به سرعت با او پیوند برقرار می‌کنند و اغلب در حدود ۸ تا ۱۲ ماه اضطراب جدایی را نشان می‌دهند. در این مرحله، آنها همچنین شروع به نشان دادن طیف وسیعی از احساسات، از جمله شادی، ترس، خشم و غم می‌کنند. نوزادان چهره‌های آشنا، به‌ویژه والدین خود را تشخیص می‌دهند و در بازی‌های ساده نیز همکاری می‌کنند که بیانگر رشد و توسعه اجتماعی آن‌هاست.
مهارت‌های حرکتی و هماهنگی
مهارت‌های حرکتی و هماهنگی جنبه‌های اساسی رشد یک کودک یک ساله است. با به دست آوردن کنترل بر بدن، نوزادان توانایی بیشتری در حرکات هدفمند پیدا می‌کنند. آنها می‌توانند اشیاء را با دستان خود بگیرند، آنها را به هم بکوبند و یا اسباب‌بازی‌ها را دستکاری کنند و قطعات سازنده آنها را بررسی کنند. مهارت‌های حرکتی ظریفی ، مانند توانایی روی هم چیدن بلوک‌ها یا خط‌خطی کردن با کمک مداد و یا غذا نیز در آنها ظاهر می‌شوند.
تغذیه مناسب برای کودک یک ساله
تغذیه مناسب برای کودک یک ساله بسیار اهمیت دارد زیرا در این دوره از زندگی، رشد و توسعه فیزیکی کودک سریع اتفاق می‌افتد. بنابراین، بهتر است والدین از نکات مهم مربوط به تغذیه صحیح کودکان یک ساله اطلاعات کافی داشته باشند، دانستن این اطلاعات به سلامت و تقویت بنیه کودک کمک زیادی می‌کند.
در این سن، استفاده از مواد غذایی سالم و تغذیه متنوع بسیار ضروری است. یک کودک یک ساله به ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین نیاز دارد. میوه‌ها و سبزیجات به عنوان منابع عالی ویتامین‌ها و مواد معدنی مطلوب محسوب می‌شوند و باید به صورت تازه و پوره شده به کودکان داده شوند. همچنین، تغذیه‌ی مناسب با پروتئین‌هایی مانند ماهی، گوشت قرمز و ماهیچه مرغ همراه باشد که به سلامت و رشد عضلات آنها کمک می‌کنند.
دقت شود شستن دست‌ها به شکل مناسب برای حفظ سلامت کودکان حیاتی است. برای جلوگیری از عفونت‌ها و پخش ویروس‌ها، باید زمانی‌که کودک دست‌هایش را به سطح مختلفی تماس می‌دهد، از قبیل قبل و بعد از خوردن، پیش از شروع بازی یا پس از تعویض پوشک، باید دستانش را با صابون و آب بشوید.
در کنار این مواد غذایی، محدودیت در مصرف مواد ناسالم مانند شکلات و آبمیوه حاوی قند بالا بسیار مهم است. منع مصرف قند بیش از حد به کودکان کمک می‌کند تا سطح انرژی خود را کنترل کنند و همچنین ریسک ابتلای آنها به آسیب‌های دندانی را کاهش می‌دهد.
علاوه بر این، کودکان نیاز به سطح مناسبی از مایعات برای بهبود عملکرد مغز دارند. آب، شیر یا آبمیوه بدون قند می‌توانند بهترین منابع هیدراتاسیون برای کودکان یک ساله باشند. در هوای گرم‌تر کودک معمولاً نیاز به مایعات بیشتری دارد بنابراین بهتر است میزان مصرف مایعات را در طی روز کنترل کنید.
تغذیه صحیح و مناسب برای کودکان یک ساله به منظور رشد بهتر و کامل‌تر فیزیکی، عقلی و رشد و نمو صحیح از اهمیت بالایی برخوردار است.
راهنمایی‌های مهم برای خواب آرام کودک یک ساله
خواب خوب شبانه برای رفاه و رشد کلی کودک یک ساله ضروری است. اجازه دهید برخی از دستورالعمل‌های مهم را بررسی کنیم که می‌تواند به والدین کمک کند تا اطمینان حاصل کنند که کودک یک ساله آنها خواب کافی و آرامی دارد. این دستورالعمل‌ها جنبه‌هایی مانند ایجاد یک روال خواب ثابت، ایجاد یک محیط خواب مناسب، عادت به ساعات مشخص و ترویج عادات خواب سالم را شامل می‌شود.
یکی از عوامل مهم در داشتن خواب آرام برای یک کودک یک ساله، ایجاد یک برنامه خواب مداوم است. این شامل پیروی از یک الگوی ثابت از فعالیت‌های منتهی به زمان خواب است. به طور مشابه، داشتن یک برنامه خواب منظم برای یک کودک یک ساله می‌تواند به بدن و ذهن آنها سیگنال دهد که زمان استراحت و آماده شدن برای خواب فرا رسیده است. فعالیت‌هایی مانند حمام کردن، خواندن داستان قبل از خواب و یا لالایی خواندن را می‌توان برای ایجاد یک فضای آرام در برنامه روزانه گنجانده شود.
فراهم کردن محیط خواب مناسب یکی دیگر از جنبه‌های حیاتی است که باید در نظر گرفته شود. برای یک کودک یک ساله، محیط خواب باید آرام، تاریک و خنک باشد. فراهم کردن فضایی دنج و امن برای خواب می‌تواند به بهبود خواب کودک کمک کند. ترویج عادات خواب سالم برای سلامت کلی یک کودک یک ساله حیاتی است. برای داشتن خواب راحت کودک یک ساله، مهم است که در نزدیکی محیط خواب او وسایل الکترونیکی مانند گوشی همراه، تبلت و یا تلویزیون نباشد.
نتیجه‌گیری
کودک یک ساله در زمینه‌های مختلف از جمله جسمی، شناختی، زبانی، اجتماعی و عاطفی تحولات سریعی را می‌گذراند، مهارت‌های حرکتی قابل توجهی را بدست می‌آورد، دنیای اطراف خود را بهتر درک می‌کند و با پدر و مادر خود روابط معنادار برقرار می‌کند. در این مقاله با دانستن راهکارهای بهتر برای پرورش کودکان در سن یک سالگی موجب می‌شود رشد و پرورش کودک یک ساله خود در این دوران به خوبی درک کنید.
برای شناخت بیشتر تحولات جسمی و روانی کودکان در سنین مختلف بر روی لینک‌های زیر کلیک کنید:
