برخورد با مسائل رفتاری در کودکان پیش دبستانی می‌تواند برای هر والدینی سخت و خسته کننده باشد. تصور کنید که فرزندتان بیش از حد با رفتارهایش شما را اذیت می‌کند، دائما شما را به چالش می‌کشد و طوریکه بعضی اوقات از دست او عاصی می‌شوید. وقتی هر کودکی بازیگوشی می‌کند چه کاری می‌توانید انجام دهید ؟ با این حال، اگر این رفتارهای گفته شده از حد طبیعی فراتر بروند، به یک مشکل رفتاری تبدیل می‌شود. با این حال دغدغه‌های والدین در ارتباط با رفتار کودکان در اینجا پایان نمی‌یابد. والدین نگران هستند که فرزندانشان هنگام ورود به مدرسه مشکلات رفتاری پیدا کنند. مشکلات رفتاری در این کودکان وقتی وارد مدرسه می‌شوند و با سایر کودکان ارتباط برقرار می‌کنند، بیشتر آشکار می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که والدین بیشتر از قبل نگران رفتار فرزندشان باشند. در این مقاله مهدکودک نارسیس، به بررسی شایع‌ترین مشکلات رفتاری کودکان دبستانی می‌پردازیم:
علل مشکلات رفتاری در کودکان پیش دبستانی
دلایل متعددی وجود دارد که زمینه ساز بروز مشکلات رفتاری در کودکان پیش‌دبستانی می‌شود. یکی از عوامل موثر محیط کودک در خانه است، کودکانی که در خانواده‌های آشفته رشد می‌کنند ممکن است از طریق بروز مشکلات رفتاری، راهی را برای برقراری ارتباط با ناراحتی خود یا جلب توجه پیدا کنند.
علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض خشونت، سوء مصرف مواد مخدر یا سایر تأثیرات منفی در خانه می‌تواند بر رفتار و رفاه عاطفی کودک تأثیر بگذارد. مهارتهای ارتباطی ضعیف یا کم اطلاعی والدین نیز می‌تواند به شدت گرفتن مشکلات رفتاری در کودکان در سن مدرسه کمک کند.
یکی دیگر از علل شایع مشکلات رفتاری در کودکان ابتدایی تاخیر در رشد یا ناتوانی در یادگیری است. کودکانی که در دوران مهدکودک، مشکل رفتاری از خود نشان می‌دهند ممکن است رفتارهای مخرب را به عنوان راهی برای مقابله با مشکلات خود نشان دهند. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض تأثیرات منفی مانند رسانه‌ها، بازی‌های ویدئویی یا روابط ناسالم با دوستان می‌تواند بر رفتار کودک تأثیر بگذارد و منجر به شکل گیری رفتارهای نادرست در کودک شود.
انواع مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی
کودکان پیش دبستانی می‌توانند مشکلات رفتاری مختلفی را نشان دهند که می‌تواند برای والدین و معلمان چالش برانگیز باشد. انواع مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی در زیر آمده است:
اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD)
اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) یک مشکل رفتاری رایج در این گروه سنی است که با علائمی‌مثل تمرکز نداشتن، تکانشگری و بیش فعالی ظاهر می‌شود. این کودکان ممکن است در نشستن‌های طولانی بدون تکان دادن بدن خود، اطاعت از دستورالعمل‌ها و ماندن در کار مشکل داشته باشند، که می‌تواند در یادگیری آنها اختلال ایجاد کند. علاوه بر این، برخی از کودکان ممکن است مشکلات دیگری مثل مشکل در پیدا کردن دوست، سهیم شدن اسباب بازی خود با دیگران یا نوبت گرفتن را پیدا کنند. این چالش‌ها در صورت ادامه داشتن می‌تواند موجب عزت نفس پایین در کودک شود.
برای حل این مشکل، تکنیک‌هایی مثل تقویت مثبت، انتظارات واضح و آموزش مهارتهای کنترل هیجانی می‌تواند به کودکان کمک کند تا رفتار خود را بهتر مدیریت کنند. علاوه بر این، کمک گرفتن از متخصصان سلامت روان، مثل درمانگران یا روانشناسان کودک، موجب می‌شود نکات لازم را در حل این مشکل را دریافت کنید. اگر دوست دارید مقاله چگونه تمرکز کودک را بیشتر کنم؟ را بخوانید.
مربیان مهدکودک نارسیس، به عنوان بهترین مهدکودک غرب تهران، به خوبی می‌دانند که چگونه با کودکان بیش فعال برخورد کنند. آنها تلاش می‌کنند تا کودکان را در بازی‌های بیشتری درگیر کنند که توجه، و تمرکز کودک را بیشتر می‌کند.
ناله کردن کودکان: چطور با ناله کردن کودک برخورد کنید؟
کودکان در سنین پایین، اغلب برای پافشاری کردن بر روی خواسته خود به گریه متوسل می‌شوند. برای والدین و مراقبان مهم است که علت اصلی این رفتار را درک کنند. وقتی کودک ناله می‌کند یا گریه می‌کند، در این حالت مهم است که آرام باشید و سعی کنید دلیل گریه کردن کودک را بفهمید.
یکی از رویکردهای برخورد با چنین کودکی این است که احساسات او را بپذیرید. با نشان دادن همدلی خود و درک وضعیت کودک، والدین می‌توانند به آنها کمک کنند تا احساس کنند حمایت شدند. همچنین تعیین مرزها و تعریف انتظارات روشن از کودک اهمیت زیادی دارد، با تعریف کردن قوانین متناسب با توانایی‌های کودک، والدین می‌توانند به کودکان کمک کنند احساس امنیت کنند.
در برخی موارد، ممکن است لازم باشد برای حل این مشکل حواس کودک را پرت کنید یا کودک را تشویق کنید تا از کلمات خود برای بیان نیازهای خود استفاده کند. والدین با آموزش راه‌های سالم به کودکان برای برقراری ارتباط با احساسات و رفع نیازهای خود، می‌توانند به آنها کمک کنند تا یاد بگیرند که کودک منظور خود را به روش‌های سازنده‌تری بیان کنند.
لجبازی و سرسختی کودک
کودکان لجباز نمی‌خواهند با والدین، دوستان، مربیان یا دیگران در اطراف خود همکاری کنند و ممکن است سرسختانه از گوش دادن و تلاش برای رسیدن به راه خود با پرتاب عصبانیت خودداری کنند. برخورد با یک کودک لجباز می‌تواند برای والدین بسیار سخت باشد زیرا چنین کودکانی به حرف پدر و مادر خود گوش نمی‌دهند، و فقط می‌خواهند کارها را به روش خود انجام دهند.
کودکان در کلاس یاد می‌گیرند که با شرکت در فعالیت‌های گروهی و کارگاه‌ها، سرسختی خود را کنار بگذارند. علاوه بر این، رویکرد معلم پیش دبستانی برای برخورد با کودکان پیش دبستانی هدفمند است و مهارتهای لازم را به کودک آموزش می‌دهد.
اختلال خواب در کودک
یکی از شایع‌ترین اختلالات رفتاری در کودکان پیش دبستانی، اختلال خواب است. این اختلال به کیفیت پایین خواب، رفتارهای غیر طبیعی یا حوادث غیرمعمول در طول خواب کودک اشاره دارد. اختلالات خواب ممکن است با علائم مثل خروپف کردن، خیس کردن تخت، وحشت شبانه، راه رفتن در خواب، صحبت کردن در حین خواب همراه باشد. خواب نقش مهمی در رشد کودکان دارد، از این رو اختلال خواب در کودکان می‌تواند منجر به اختلال در خواب والدین شود و زندگی روزمره و عملکرد خانواده را مختل کند. علاوه بر این، این اختلال می‌تواند اثرات طولانی مدت بر بدن و توانایی‌های کودک داشته باشد و ممکن است با افسردگی و اضطراب همراه باشد.
اوتیسم کودکان
علاوه بر اختلالات رفتاری در کودکان پیش دبستانی، اختلال طیف اوتیسم نیز باید مورد بررسی قرار گیرد. اوتیسم نوعی اختلال رشد است که بر ارتباط و ادراک کودک تأثیر می‌گذارد. اوتیسم یک موضوعی است که در تمام طول عمر کودک با اوست، و تنها با مداخله و حمایت از فرد مبتلا به اوتیسم می‌توان شرایط بهتری برای زندگی او فراهم کرد. علائم این اختلال شامل ناتوانی در تماس چشمی، تاخیر یا مشکل در یادگیری مهارتهای گفتاری و ارتباطی، بی توجهی به نام و اسم خود، هستند. اوتیسم را می‌توان از سن دو سالگی یا حتی زودتر در موارد شدیدتری تشخیص داد. تشخیص زودهنگام اوتیسم بسیار مهم است زیرا به والدین اجازه می‌دهد تا زودتر درمان فرد اوتیسم را شروع کنند.
پرخاشگری در کودک
کودک پرخاشگر سعی می‌کند با رفتار پرخاشگرانه به خواسته‌های خود برسد. کودکان پیش دبستانی به علت اینکه مهارت گفتاری در آنها به اندازه کافی رشد نکرده است و نمی‌توانند که از استدلال کلامی برای بیان خواسته‌های خود استفاده کنند،به ناچار برای پیشبرد خواسته‌های به پرخاشگری رو می‌آورند.
ویژگی‌های اصلی کودکان پرخاشگر به شرح زیر است:
- مدام دیگران را سرزنش می‌کنند.
- نافرمانی می‌کنند.
- با والدین خود رابطه قوی ندارند.
- از طرف پدر و مادرشان عشق کافی دریافت نمی‌کنند.
- والدین نیازهای کودک را برآورده نمی‌کنند.
- آنها در یک محیط خانوادگی آشفته بزرگ شده اند.
- از فقر فرهنگی و اقتصادی رنج می‌برند.
راه‌های درمان مشکلات رفتاری در کودکان
مشکلات رفتاری در کودکان اغلب یکی از مهمترین موضوعات استرس‌زای والدین است زیرا در صورت بی توجهی به آن مانع رشد کلی کودک می‌شود. با این حال، راه‌های مختلفی برای رسیدگی و درمان موثر این مسائل وجود دارد.
یکی از رویکردهای رایج رفتاردرمانی است که در این روش درمانگر به شناسایی و اصلاح رفتارهای منفی از طریق مشاوره می‌پردازد. با این کار به کودکان یاد می‌گیرند چگونه احساسات خود را مدیریت و به طور موثر ارتباط برقرار کنند، که منجر به بهبود رفتار و روابط او با دیگران می‌شود.
یکی دیگر از روش‌های موثر برای درمان مشکلات رفتاری در کودکان از طریق درمان شناختی – رفتاری (CBT) است. این نوع درمان مبتنی بر تغییر الگوهای تفکر منفی و باورهای کودک متمرکز است که ممکن است به رفتارهای مخرب آنها کمک کند. رسیدگی به مشکلات رفتاری در کودکان نیاز به‌ترکیبی از درمان، حمایت و استمرار مداوم دارد تا به آنها کمک کند تا زندگی شاد و سالم داشته باشند.
