امروزه تاثیر مهارت‌های اجتماعی بر موفقیت افراد را نمی توان نادیده گرفت. چه دوست داشته باشیم چه نداشته باشیم، انسان‌ها موجودات اجتماعی هستند و باید با دیگران تعامل مثبت داشته باشند. بچه‌ها هم از این قاعده مستثنی نیستند. اگر کودکان نتوانند با دیگران ارتباط برقرار کنند، ممکن است در دوران کودکی و یا بزرگسالی با مشکلات حادی روبرو شوند. روند اجتماعی شدن کودک از همان سنین کودکی شروع می‌شود. برای اطمینان از اینکه کودک مهارت اجتماعی را به خوبی فرا بگیرد، مهدکودک بهترین مکان برای این کار است. در این مقاله مهدکودک نارسیس، در مورد اینکه چگونه کودکان می‌توانند اجتماعی شوند صحبت خواهیم کرد:
چرا یادگیری مهارت‌های اجتماعی برای کودکان مهم است ؟
بعضی از بچه‌ها، درست مثل خیلی از بزرگسالان، به طور طبیعی مهارت‌های اجتماعی بهتری نسبت به دیگران دارند. این گونه افراد به راحتی دیگران را جذب خود می‌کنند و دوست می‌شوند.
درست مثل هر مهارت دیگری، مهارت‌های اجتماعی را می‌توان به راحتی آموخت. داشتن این مهارت‌ها به بچه‌ها کمک می‌کند تا در موقعیت‌های چالش برانگیز به راحتی با شرایط سازگار شوند.
بزرگسالان گاهی اوقات به اشتباه فکر می‌کنند که بچه‌ها در دوران کودکی فقط باید به تفریح و بازی بپردازند؛ در حالی‌که درست نیست. اکثر بچه‌ها بیشتر مهارت‌های خود را از طریق بازی یاد می‌گیرند. بازی کردن راهی است که آنها جهان اطراف خود را کشف می‌کنند و باید تشویق شوند تا مهارت‌های جدید را در حین بازی یاد بگیرند.
مهدکودک جای است که کودک در آن می‌تواند از طریق بازی‌های هدفمند مهارت های اجتماعی را کم کم یاد بگیرند.
با آموزش مهارت های اجتماعی کودکان می‌توانند احساسات خود و دیگران را درک کنند. با صحبت کردن در احساسات، بچه‌ها شروع به شناخت احساسات خود می‌کنند و بعدا می‌توانند از این کلمات برای بیان احساسات خود استفاده کنند..
مراحل اجتماعی شدن کودک
وقتی بچه‌ها بزرگ می‌شوند، سه مرحله مهم اجتماعی شدن را در زندگی پشت سر می‌گذارند. دو مرحله ابتدایی در دوران کودکی اتفاق می‌افتد و آخرین مرحله در سنین بزرگسالی تا پایان زندگی اتفاق می‌افتد. مرحله اول بین سنین تولد تا ۵ سالگی اتفاق می‌افتد. در این مدت، بچه‌ها رفتار، زبان، ارزش‌ها و مهارت‌های شناختی یاد می‌گیرند.
در مرحله اول، کودکان از رفتارهای درست یا غلط اعضای خانواده آگاهی ندارند و فقط از والدین و اعضای نزدیک درباره محیط اطراف خود می‌آموزند. این مرحله پایه ای برای یادگیری رفتارهای آینده است.
در مرحله بعد، عواملی مثل مدرسه، همکلاسی‌ها و گروه‌های اجتماعی مختلف در مکان‌هایی مثل کلاس‌ها، باشگاه‌ها و پارک‌ها نیز بر رشد اجتماعی کودک تأثیر می‌گذارند. این مرحله از اواخر کودکی تا نوجوانی اتفاق می‌افتد و تا بزرگسالی ادامه دارد. رسانه‌ها نیز در این مدت نقش مهمی ایفا می‌کنند و به شدت بر رفتار فرد تأثیر می‌گذارند.
نحوه یادگیری مهارت‌های اجتماعی در کودکان
وقتی فرزند کم کم رشد می‌کند و بزرگ می‌شود، شروع به ارتباط گرفتن با دیگران می‌کند. نحوه یادگیری مهارت‌های اجتماعی در کودکان به این شکل است:
ماه اول: کودک از لحظه تولد به شدت حساس است. آنها عاشق لمس شدن، بغل گرفتن، و لبخند زدن هستند. حتی در ماه اول خود، کودک با چهره شما ارتباط برقرار می‌کند. آنها از نگاه کردن به صورت شما لذت می‌برند و حتی ممکن است سعی کنند برخی از حرکات شما را تقلید کنند.
کودک شما همچنین به صداهایی که از دهان شما می‌آید گوش می‌دهد. تماس چشمی مهم است، بنابراین هنگام صحبت با آنها حتما به چشمان آنها نگاه کنید.
ماه سوم: کودک در این سن زمان زیادی را صرف مشاهده محیط اطراف خود می‌کند. آنها حتی اولین لبخند واقعی خود را به شما نشان می‌دهند، که برای همه والدین یک اتفاق هیجان‌انگیز محسوب می‌شود.
ماه چهارم: کودک در این سن بیشتر پذیرای افراد جدید می‌شود و با صدای شاد از آنها استقبال می‌کند. با این حال، هیچ کس نمی‌تواند جایگزین پدر و مادر او شود. آنها ممکن است در این سن شروع به ایجاد صداهای نامفهوم کنند و احتمالا متوجه بهبود توانایی آنها در برقراری ارتباط خواهید شد.
ماه هفتم: بیشتر اوقات، کودک آنقدر بر روی دنیای خود متمرکز است که با سایر کودکان ارتباط زیادی برقرار نمی‌کند. وقتی دو نوزاد زیر یک سال با هم بازی می‌کنند، معمولا به جای اینکه با یکدیگر بازی کنند، به طور مستقل بازی می‌کنند.. تعامل آنها با دیگران ممکن است محدود باشد، اما با بزرگ شدن او، اجتماعی تر خواهند شد.
در ماه دوازدهم، کودک ممکن است کمی ضد اجتماعی به نظر برسد. وقتی از آنها دور می‌شوید گریه می‌کنند و وقتی کسی غیر از شما آنها را در آغوش می‌گیرد ناراحت می‌شوند. بسیاری از کودکان اضطراب جدایی را تجربه می‌کنند که بین ۱۰ تا ۱۸ ماهگی به اوج خود می‌رسد.
از ماه ۱۲ تا ۲۳ ام، کودک در مورد جهان و چگونگی ارتباط بین پدیده‌ها کنجکاو است. در این سن کودک کم کم یاد می‌گیرد با دیگران صحبت و ارتباط برقرار کند، یاد می‌گیرد که چگونه دوست پیدا کند و از تعامل با کودکان دیگر، لذت ببرد.
از ماه ۲۴ تا ۳۶ ام، فرزند احتمالا بسیار خودخواه خواهد بود. آنها نمی‌خواهند دیگران را درک کنند و خودشان را به جای آنها قرار دهند و فکر می‌کنند دیگران هم همین احساس را دارند.
انواع مهارت‌های اجتماعی کودکان
چندین مهارت اجتماعی وجود دارد که باید به کودکان آموزش دهیم تا بتوانند در ارتباطات با دیگران به خوبی عمل کنند. انواع مهارت های اجتماعی که باید به کودک یاد داد، عبارتند از:
احترام به فضای شخصی
احترام به فضاي شخصي خيلي مهم است. باید به کودکان یاد دهیم که چگونه به فضای شخصی دیگران احترام بگذارند. می‌توانید قوانینی را وضع کنید تا بچه‌ها تشویق شوند که به فضای شخصی دیگران احترام بگذارند. اگر کودک به وسایل دیگران مدام دست می‌زند، می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. از این لحظات به عنوان فرصت یادگیری استفاده کنید و با او درباره حریم شخصی صحبت کنید.
گوش دادن
گوش دادن به معنای ساکت ماندن جلوی دیگران نیست. بلکه به معنای درک آنچه طرف مقابل می‌گوید و توجه به کلمات او است. گوش دادن بخش مهمی از مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی را شامل می‌شود.
گوش دادن یک عنصر کلیدی در بهبود مهارت‌های اجتماعی کودک است و حتی به بزرگسالان کمک می‌کند با گوش دادن صحیح بهتر تصمیم بگیرند. به فرزندان بیاموزیم که وقتی کسی صحبت می‌کند، نباید به تلفن یا جای دیگر نگاه کرد چون ممکن است موجب حواس‌پرتی او گردد و نتوان به کلمات طرف مقابل خوب گوش داد.
اشتراک گذاری غذا و یا اسباب بازی
تمایل به به اشتراک گذاشتن غذا یا عروسک می‌تواند راهی دوستانه برای کمک به دیگران باشد. کودکان ۲ ساله اسباب بازی یا میان وعده خود را راحت‌تر به دیگران می‌دهند، اما معمولا فقط زمانی این کار را انجام می‌دهند که تعداد زیادی از آن را داشته باشند.
کودکان بین ۳ تا ۶ سال اغلب خودخواه هستند، زیرا آنها احساس می‌کنند اگر اسباب بازی یا میان وعده خود را با کسی تقسیم کنند، لذت بردن از آن به نصف کاهش می‌یابد.
بچه‌های حدود ۷ یا ۸ ساله تمایل بیشتری برای به اشتراک گذاشتن دارند. کودکانی که احساس خوبی نسبت به خود دارند تمایل بیشتری به اشتراک گذاری اسباب یا غذای خود با دیگران دارند. آموزش به کودکان برای به اشتراک گذاشتن میان وعده‌ها و اسباب بازی‌ها به اعتماد به نفس آنها کمک می‌کند.
پیروی از قوانین
کودکان باید یاد بگیرند که از قوانین پیروی کنند، چون اگر این کار را نکنند، ممکن است با عواقب بدی مواجه شوند. با این حال، قبل از اینکه انتظار داشته باشید فرزندتان از قوانین پیروی کند، مطمئن شوید که به رفتار خود توجه کنید تا برای او الگوی بدی نباشید.
آداب معاشرت
گفتن لطفا و تشکر و استفاده از عبارات محبت‌آمیز می‌تواند به کودک شما کمک کند تا محبت دیگران را به خود جلب کند. مشخص است معلمان، و سایر کودکان از کودک خوش رفتار قدردانی می‌کنند.
همکاری کردن
همکاری زمانی است که شما با دیگران برای رسیدن به یک هدف مشترک کار می‌کنید. کودکانی که با یکدیگر همکاری می‌کنند به درخواست‌های دیگران با احترام رفتار می‌کنند و عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند.
کودکان حدود سه سال و نیم می‌توانند با همسالان خود به سمت یک هدف مشترک کار کنند. برای بچه‌ها، همکاری می‌تواند هر چیزی باشد، مثل ساخت یک کاردستی یا بازی کردن گروهی نیاز به مشارکت همه دارد.
بعضی از بچه‌ها دوست دارند در کارهای گروهی نقش رهبری را بر عهده بگیرند، در حالی که برخی تمایل دارند اجراکننده باشند. چیزی که اهمیت دارد این نقش‌ها به درستی با هم کار کنند.
تماس چشمی
تماس چشمی داشتن بخش مهمی از مهارت‌های اجتماعی کودک به شمار می‌رود. بعضی از کودکان خجالتی هستند ممکن است برای نگاه کردن به شخصی که با او صحبت می‌کنند، چندان راغب نباشند. آنچه مهم است این است که آنها می‌توانند از طریق این داشتن تماس چشمی ولو اندک، احساس خوبی را به فرد دیگر منتقل کنند.
مهارت همدلی
در قالب بازی‌های دسته جمعی سناریوهای مختلف را با فرزند خود اجرا کنید تا به او یاد دهید در این شرایط چه کاری انجام دهد. به مرور کودک یاد می‌گیرد احساسات دیگران را به خوبی بشناسد و به آنها احترام بگذارد.
از سوی دیگر یادگیری مهارت همدلی موجب می‌شود کودک خودخواهانه رفتار نکند و در برخورد با دیگران لجوج نباشد.
نتیجه‌گیری
اجتماعی شدن کودک مهارتی است که از همان سنین کودکی باید به آن توجه شود. بهترین مهدکودک تهران بستر مناسبی را برای کودکان فراهم می‌کند تا در قالب بازی‌ها و کلاس‌های آموزشی این مهارت برتر را به آنها بیاموزد. تاثیر مهارت اجتماعی محدود به دوران کودکی نیست و هر کودک تا آخر روز عمر خود به این مهارت نیاز دارد.
